Zonneveld maakte tweeëneenhalf jaar geleden de overstap van head of controlling intelligence naar CFO bij ABN AMRO Hypotheken Groep. “Maar ik werk al sinds 2006 bij de bank en haar voorlopers in verschillende functies in het financedomein. Daarvoor werkte ik tien jaar bij KLM, als laatste als manager reporting & control. Toen ik de overstap maakte van KLM naar ABN AMRO was het de hoogste tijd om eens een nieuwe omgeving te leren kennen. Dat is het mooie van een rol als controller met een RC-diploma op zak, dan kun je eigenlijk overal aan de slag. Je kunt overal je meerwaarde laten zien. Ik wilde altijd nog eens bij een bank werken en wat betreft complexiteit viel ik met mijn neus in de boter. Ik begon bij Fortis dat onderdelen van ABN AMRO overnam en was ook betrokken bij de integratie. Echter, dit was van korte duur vanwege de nationalisatie van de Nederlandse onderdelen van Fortis.”

Statutair verantwoordelijk

Zonneveld vertolkte diverse CFO-rollen en was van 2018 tot en met 2021 head of controlling intelligence. “Ik besloot vervolgens voor deze CFO-positie te gaan. Waarom? Omdat je in de CFO-rol een hele brede verantwoordelijkheid hebt en je samen met het managementteam de business bestuurt. Alle facetten van het vakgebied finance komen in die rol naar voren. Daarnaast: als driekoppige directie zijn we statutair verantwoordelijk voor ABN AMRO Hypotheken Groep, een belangrijke, zelfstandige dochter van de bank. We hebben ook onze eigen bankvergunning. Als je kijkt naar de kredietverlening aan klanten van ABN AMRO als geheel, bestaat dat voor ruim zestig procent uit hypotheken. Daarmee zitten we dus in de kern van de bedrijfsvoering.” Zonneveld vond er de complexiteit die hij zo leuk vindt. “Ik vind het een uitdaging om complexiteit te doorgronden, maar uiteindelijk ook terug te brengen naar eenvoud. Bijvoorbeeld in de waardeketen. Dat betekent inzoomen om vervolgens te kunnen uitzoomen. Het is boeiend en interessant om de waardeketen te doorgronden en daar als CFO iets van te vinden. Als CFO zit je in een unieke positie in de organisatie. Een positie waarbij je echt de touwtjes aan elkaar kunt knopen en verbanden kunt zien. En collega’s kunt challengen op voorstellen om deze samen beter te maken.”

“Het is boeiend en interessant om de waardeketen te doorgronden en daar als CFO iets van te vinden.”

Data zijn cruciaal

Voor de rol van controller, maar ook voor de CFO-rol is data cruciaal, constateert Zonneveld. “Dat belang neemt alleen maar toe. Bankieren is risico’s managen. En dus moet je risicomanagement heel goed georganiseerd hebben. Vanuit de Basel-richtlijn worden eisen gesteld aan het risicomanagementproces en het gebruik van data. Maar data zijn ook belangrijk om je besluiten te onderbouwen en te objectiveren. Die besluiten kun je ook sneller nemen als je de juiste data tot je beschikking hebt. Dus het belang van data neemt alleen maar toe, maar je ziet ook de pluriformiteit toenemen. Kijk alleen maar naar de vereisten vanuit duurzaamheidswetgeving zoals de CSRD. Tel daarbij op de data vanuit finance en risk waar ik vanuit mijn CFO-rol verantwoordelijk voor ben. Al die gegevens plaatsen finance in een mooie, maar ook een verantwoordelijke positie. Op basis van die data kun je dus met inzichten, analyses, verbeteringen, challenges of voorstellen komen.”

Pricing-proces

Als voorbeeld neemt Zonneveld het pricing-proces van hypotheekproducten. “Daar hebben we als finance een dikke vinger in pap. De grote vraag daar: hoe komt de prijs van een hypotheek tot stand? We hebben een pricing-comité, met daarom heen de nodige governance-regels. Daar is het vanuit finance belangrijk dat we een goede kostprijs berekenen en daar de juiste methodiek voor hebben. Uiteindelijk maak je een prijsafspraak met de klant voor een periode die kan oplopen tot dertig jaar. Ook in het pricing-proces zie je het belang van data toenemen. Hierbij kijken we naar de hele life cycle van een klant.  Daarbij stellen we vragen als: Wat zijn de keuzes die consumenten maken? Wat zijn de ontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt? Wat is de kredietwaardigheid van klanten? Wat zijn de kansen dat je met verliezen geconfronteerd wordt? Maar ook: Wat zijn onze organisatiekosten?  Wat is de pricingstrategie van onze concurrenten? Je ziet door het aantal vragen dat er veel data en veel dimensies bij elkaar moeten komen.”

Instaan voor belang van de klant

ABN AMRO Hypotheken heeft veel klanten en een balans van meer dan 150 miljard euro. Zonneveld: “Daar voel ik als statutair bestuurder verantwoordelijkheid voor. Dat uit zich ook in het willen instaan voor het belang van de klant. Dit staat centraal in onze organisatie. Toezichthouders kijken daar ook terecht strenger naar. De lat komt wat betreft risico-awareness en compliance alleen maar hoger te liggen. Soms voelt het als topsport om dat goed in te richten. Normen en eisen om dat klantbelang te borgen moeten we doorvertalen. Van hoog tot laag in de organisatie, tot op de werkvloer. Daar zit ook nog een aspect aan dat we uitbestedingsrelaties hebben. Bijvoorbeeld aan Stater die de verwerking van de hypotheken voor ons doet. Ook daar moet je je control framework voldoende en robuust inregelen. Control gaat over de hele keten en heeft ook betrekking op de partijen met wie je samenwerkt. Eigenlijk komt het erop neer dat je je keten duurzaam in control hebt. Kortom, dat het te allen tijde onder controle is.”

Maatschappelijk relevant

De krapte op de huizenmarkt is groot. Zonneveld: “Dat staat ongeveer elke dag in de krant en ook ons economisch bureau schreef onlangs dat zij verwachten dat de prijzen van koopwoningen verder stijgen. Daarbij zie je dat starters, die we eindelijk weer vaker een hypotheek zagen afsluiten, het weer moeilijker krijgen. Ook daar hebben wij een maatschappelijke rol te vervullen. In 2022 lag het aantal oversluiters enorm hoog. De aantallen in die markt zijn flink afgenomen nu de rente omhoog is gegaan. De meeste hypotheekklanten hebben op dit moment een heel gunstige rente. Je ziet wel dat starters dit jaar in opkomst waren, maar het is de vraag of hun kansen niet afnemen omdat de huizenprijzen weer verder stijgen. We willen ook een belangrijke rol spelen in de energietransitie door hypotheken voor verduurzaming mogelijk te maken. Zodanig dat energiebesparende maatregelen niet alleen iets voor de happy view zijn.”

“We willen ook een belangrijke rol spelen in de energietransitie door hypotheken voor verduurzaming mogelijk te maken.”

CO2 verminderen

ABN AMRO heeft als doel om de CO2-uitstoot per vierkante meter van haar hypothekenportefeuille te verminderen. Voor hypotheken en commercieel vastgoed streeft de bank naar een CO2-reductie van respectievelijk 34 en 46 procent in 2030 ten opzichte van 2021. “Dat is dus ook een belangrijke strategische doelstelling. Daar zetten we ook heel concrete initiatieven voor neer. Die volgen we op basis van Objective and Key Results, oftewel OKR’s, en bijbehorende kpi’s. Elk kwartaal formuleren we dus nieuwe Key Results die moet bijdragen aan de verduurzaming. Voor Q1 hadden we de introductie  van een nieuwe verduurzamingspropositie als doel. Ook bij het neerzetten van zo’n propositie komen data om de hoek kijken. In hoeverre zijn Nederlanders bezig met verduurzaming? In hoeverre willen ze daar hun hypotheek voor gebruiken? En: Hoe dragen maatregelen bij aan onze CO2-reducatiedoelstellingen? Uiteindelijk wordt dat ook heel concreet in het aantal verduurzamingshypotheken dat we willen afsluiten. De doelstellingen vanuit de OKR’s zijn zo uiteindelijk actiegericht.”

Belangen afwegen

“Targets, OKR’s, kpi’s…”, somt Zonneveld op. “Eigenlijk zijn het allemaal instrumenten om de belangen van klanten, de bank en de maatschappij goed af te kunnen wegen. Daarbij geeft onze purpose, onze missie, de richting aan: zorgeloos wonen, nu en later. Dus dan gaat het sowieso al niet om de korte termijn. Daaruit volgt dan ook dat je wilt dat een klant voor langere tijd in zijn of haar woning kan blijven wonen. Soms is er in de praktijk een belangenafweging tussen duurzaamheid en financiën. We kunnen wel korting geven als de hypotheek wordt gebruikt om een woning naar energielabel A te krijgen, maar dat gaat ten koste van onze marge. We willen dan wel weten wat het oplevert aan duurzaamheidwinst en hoeveel het onze marge raakt. Daar heb je data voor nodig. Ik ben blij dat we de financiële en niet-financiële data voor hypotheken in één omgeving hebben geïntegreerd. Daar ben ik ook blij om omdat de duurzaamheidsverslaggeving CSRD er aan komt. Die verslaggeving, die veelomvattend is, kun je niet met een spreadsheet in Excel te lijf gaan. Nee, dat vergt een integrale datastrategie, één omgeving, waar je niet-financiële en financiële gegevens bijeen brengt. In de cloud zodat we op kunnen schalen. Precies daar zit een groot deel van de verandering, de transformatie, die we doormaken. Inclusief het beleggen van dataverantwoordelijkheid aan de voorkant van de organisatie. Zodat finance en risk veel meer kunnen steunen en vertrouwen op de data die aangeleverd is vanuit de organisatie.”