vraag het de cfo

Rik van Hal

vicepresident finance bij Vopak en parttime docent aan de Erasmus Universiteit Rotterdam

“Ik ben dagelijks bezig met de energietransitie”

Rik van Hal is niet de persoon die rustig met zijn armen over elkaar gaat zitten en afwacht wat er op hem af komt. Persoonlijke ontwikkeling heeft hij hoog in het vaandel staan. Die ontwikkeling, waaronder een RC-opleiding, heeft hem gebracht waar hij nu zit: vicepresident finance van Global Business Development van Vopak. “De opleiding heeft mij geholpen het business aspect van het financiële spectrum beter te ontwikkelen.”

Foto's: Fotobureau Roel Dijkstra

Van Hal begon zijn loopbaan als registeraccountant bij PwC, waar hij uiteindelijk tien jaar werkte. Vervolgens maakte hij de overstap naar het bedrijfsleven, maar hij constateerde dat hij bepaalde competenties miste. “Dat was voor mij de reden om de RC-opleiding te gaan volgen. Om meer kennis op te doen over corporate finance en controlling in de brede zin van het woord. Daarnaast vind ik persoonlijke ontwikkeling heel belangrijk. Ik herinner me een uitspraak van een voormalige CFO nog goed: ‘sharpen the saw’. Je moet zorgen dat je gereedschap altijd scherp is. Ik vind het heel interessant om opleidingen te volgen en mezelf te ontwikkelen. Dat verwacht ik ook van de mensen met wie ik werk. Persoonlijke ontwikkeling staat centraal in mijn teams. Alleen dan kun je een goede professional worden en feitelijk blijven. De ontwikkelingen in de wereld gaan zo hard, je moet jezelf wel constant blijven ontwikkelen. Dit geldt niet alleen voor de vaktechnische vaardigheden, maar nog nadrukkelijker voor de personal skills.”

Strategie formuleren

Sinds juli 2014 is Vopak de werkgever van Van Hal. Hij was er in verschillende rollen werkzaam, waarvan het laatste jaar als vice president finance van de afdeling Global Business Development. Onder zijn verantwoordelijkheid vallen een drietal zaken. Ten eerste bijdragen aan het formuleren van de strategie. “Die strategie formuleren we op basis van wat we wereldwijd zien in de markten en hoe we naar de markten toe willen gaan. Daarbij hoort de monitoring van de implementatie van de strategie. Dus: Waar staan we nu eigenlijk? Zitten we op de goede weg? Wat gaat er wel en niet goed? Dit rapporteren we vervolgens weer aan de raad van bestuur en de supervisory board. Een tweede rol is het assisteren van de lokale businessunits bij het opstellen van hun financiële businesscases en het financieel optimaal structureren van deze businesscases. Denk aan de overgang naar waterstof. Hiervoor ontwikkelen we worden verschillende businesscases. Tot slot voeren wij onze eigen projecten uit. Denk aan fusies en overnames en nieuw te bouwen terminals. Hierbij heb ik altijd oog voor de lange termijn. Een terminal zet je er niet neer voor één of twee jaar.”

Vopak als een hotel

De energietransitie is een onderwerp waarmee Van Hal zich dagelijks bezighoudt. “Wij omschrijven Vopak vaak als een hotel. Onze terminals zijn eigenlijk hotels voor allerlei vloeibare- en gasproducten. Daar hangt allerlei dienstverlening om heen. Schepen die we laden en lossen. We kunnen die producten verwarmen. Wij willen ook graag de producten van de toekomst opslaan. Eén ding is zeker in de energietransitie: op termijn gaan we wereldwijd steeds minder olie en gas gebruiken. En wat worden dan de producten van de toekomst? Dat is waterstof. Ammoniak, wat op dit moment de belangrijkste drager is van waterstof, slaan wij al decennia op. Die overgang kunnen wij dus maken. Daarnaast is er in toenemende mate sprake van elektrificatie. Dat betekent dat wij op dit moment al kleinschalig investeren in batterijen.”

De ontwikkelingen in de wereld gaan zo hard, je moet jezelf wel constant blijven ontwikkelen. Dit geldt niet alleen voor de vaktechnische vaardigheden, maar nog nadrukkelijker voor de personal skills.

Het is complexe materie, erkent Van Hal. “De huidige ketens van olie en gas zijn al decennia lang ingeregeld. Die zijn heel efficiënt. De nieuwe noodzakelijke waterstofketens zijnis een ander verhaal. Er zijn nog niet veel producenten van groene waterstof. Die producenten hebben afnemers nodig, maar die zijn er nog niet. De investeringen zijn hier dus groot. Eigenlijk moet je voordat je een investering gaat doen, die met de hele keten afstemmen. Die hele keten moeten we met verschillende partijen opnieuw opbouwen. Daarin zijn wij niet de eerste schakel. Wij zijn altijd faciliterend. In de hele keten zijn wij een relatief kleine maar wel cruciale speler. Het is aan ons om ervoor te zorgen dat wij de productstromen zoveel mogelijk kunnen faciliteren. Dat schepen vanuit het Midden-Oosten hun waterstof kunnen lossen in bijvoorbeeld Europa. En van daaruit de pijpleidingen weer goed op elkaar zijn aangesloten. De logistiek zo goed mogelijk laten verlopen en zo min mogelijk frictie. Daar ligt onze rol op strategische locaties in de wereld. In onze industrie is veiligheid daarbij heel belangrijk Heel belangrijk in onze industrie is daarbij veiligheid. Het moet veilig en anders opereren we niet.”

Kunstmatige intelligentie gaat de mens niet vervangen. Maar AI kan je helpen om de eerste stappen te zetten en je in de juiste richting te wijzen.

Nieuwsgierigheid

Van Hal vindt het interessant om telkens nieuwe inzichten op te doen. Om daarmee zijn pallet aan kennis en vaardigheden te vergroten. Van zijn collega’s in zijn financeteam verwacht hij ook dat ze nieuwsgierig zijn. “De wereld is constant aan het veranderen. Dus moet je nieuwsgierig zijn. Wat gebeurt er, wat betekent dat voor mij en voor de organisatie waarvoor ik werk? Moeten we anders werken? De financial opereert natuurlijk ook niet in isolatie. Je kunt niet meer de hele dag achter je bureau zitten. Je moet kunnen samenwerken. Mensen met een technische en commerciële achtergrond spreken net even een andere taal. Daarmee moet je toch kunnen samenwerken. Op basis van wat je hoort, maak je een vertaling. Wat betekent dat financieel eigenlijk? Het denken in waardestromen vind ik heel belangrijk. Een waarderingsmodel is niet heel spannend. Je stopt er iets in en er komt iets uit. Je bent van toegevoegde waarde als je antwoord kunt geven op vragen als: Wat zijn de knoppen waaraan je moet draaien om de waarde te verhogen? Waar zit de waarde voor de andere partij met wie je samenwerkt?”


Een ander toverwoord is data. Van Hal: “Data zijn heel belangrijk. We hebben de afgelopen jaren heel zwaar ingezet op digitalisering en gelijktrekken van de systemen over de gehele groep. Zodat wij uniforme data krijgen. Dat lukt alleen als je allemaal dezelfde datasystemen hebt. We moeten er wel voor waken dat we niet te veel data hebben. Dan zegt het niets meer. Het is dus zaak om ervoor te zorgen dat wij de juiste data uit meerdere databronnen halen. Hiervoor maken we ook al gebruik van AI. Om patronen te ontdekken maar ook voor zeer praktische toepassingen zoals het zorgen voor een goede samenvatting op basis van de input. Kunstmatige intelligentie gaat de mens niet vervangen. Maar AI kan je helpen om de eerste stappen te zetten en je in de juiste richting te wijzen. Kortom, kennis van de business is en blijft een absolute must.”

Rik van Hal Quote

Rik van Hal

Functie: Vice-president finance.  
Organisatie: Vopak.
Leeftijd: 45 
Ambitie: Als finance leader samen met mijn teams actief bijdragen aan de energietransitie terwijl de lange termijn waarde creatie wordt gewaarborgd. 
Grootste uitdaging: Weten wat je niet weet en hoe dit mee te nemen in de besluitvorming.  
Ik heb een hekel aan: Closed mindedness. Wees open-minded, creatief en luister naar anderen. Er is bijna altijd een ander goed alternatief. 
Favoriete dingen: Theater, concerten, musea, wielrennen, personal development en vooral er op uit met mijn kinderen.

 

Rik van Hal: “Persoonlijke ontwikkeling staat centraal in mijn teams. Alleen dan kun je een goede professional worden en feitelijk blijven.”